Słownik Technologii Blockchain
CeFi - scentralizowane usługi finansowe, które nadzorowane są przez określoną jednostkę będącą pośrednikiem w wymianie handlowej, np. fundusz zarządzany przez jednostkę centralną posiadającą dostęp do klucza prywatnego, w ten sposób zapewniając bezpieczeństwo środków znajdujących się na portfelu.
DeFi - zdecentralizowane finanse. Koncept ten zakłada przeniesienie wybranych usług finansowych (kredyty czy lokaty) na blockchain, sieć, która nie jest pod kontrolą jednej centralnej instytucji.
Zdecentralizowana giełda (DEX) to rynek peer-to-peer, na którym transakcje odbywają się bezpośrednio między handlowcami kryptowalut. DEX spełnia jedną z podstawowych możliwości kryptowalut: promowanie transakcji finansowych, które nie są obsługiwane przez banki, brokerów lub innych pośredników. WavesExchange jest jedną z pierwszych giełd tego typu.
Portfele krypto przechowują Twoje klucze prywatne, utrzymując Twoje krypto waluty bezpieczne i dostępne. Pozwalają one również na wysyłanie, odbieranie i wydawanie krypto walut takich jak Bitcoin, Litecoin, Ethereum czy Waves. Portfele krypto można podzielić na trzy główne rodzaje:
Paper Wallet: Klucze są zapisane na fizycznym nośniku, takim jak papier i przechowywane w bezpiecznym miejscu. To oczywiście utrudnia korzystanie z krypto waluty, ponieważ jako pieniądz cyfrowy może być używany tylko w Internecie.
Hardware Wallet: Klucze są przechowywane w urządzeniu typu thumb-drive, które jest przechowywane w bezpiecznym miejscu i podłączane do komputera tylko wtedy, gdy chcesz użyć swojej krypto waluty. Ideą tego rozwiązania jest próba zrównoważenia bezpieczeństwa i wygody.
Software Wallet: Klucze są przechowywane w aplikacji lub innym oprogramowaniu - szukaj takiego, który jest chroniony przez dwuetapowe szyfrowanie. Dzięki temu wysyłanie, odbieranie i korzystanie z krypto walut jest tak proste, jak korzystanie z dowolnego internetowego konta bankowego, systemu płatności lub domu maklerskiego.
Dokumenty spersonalizowane - dokumenty, które zawierają dane przeznaczone tylko dla odbiorcy danego dokumentu np. wyciąg z rachunku.
Dokumenty niespersonalizowane – dokumenty ogólnodostępne np. Taryfa, Regulamin, Ogólne Warunki Umowy.
Hash – funkcja, która tworzy dla każdego pliku unikalny ciąg 64 liter i cyfr (tzw. skrót SHA-256). Wpisanie ciągu umożliwia dostęp do plików, a jego złożoność chroni przed dostępem nieuprawnionych osób.
ICO - tzw. Initial Coin Offering, czyli odpowiednik IPO (wejścia na giełdę papierów wartościowych) w świecie blockchain. Spółka zbierając fundusze na projekt emituje tokeny (rodzaj walut cyfrowych). Dwa najbardziej popularne rodzaje tokenów to security tokens i utility tokens:
Security tokens - oferowane w celach inwestycyjnych. Inwestorzy wierząc w rozwój projektu mają nadzieję, że tokeny (w tym przypadku odpowiednik akcji) w przyszłości zyskają na wartości.
Utility tokens - z założenia mają umożliwiać w przyszłości dostęp do produktów lub usług oferowanych przez spółkę. Istnieją też inne, rzadziej spotykane kategorie, jak np. equity tokens – tokeny na udziały w spółce.
DCA – Dollar Cost Average – Uśrednianie ceny zakupu w regularnych odstępach czasu, mające na celu zminimalizowanie ryzyka inwestycyjnego na rynkach o dużej zmienności kursu.
Volatility – spolszczone „wolatylność”, czyli zmienność, która jest miarą tego, jak bardzo cena aktywów porusza się w górę lub w dół w czasie. Ogólnie rzecz biorąc, im bardziej zmienny kurs aktywa, tym bardziej jest uważany za ryzykowną inwestycję - i tym bardziej potencjalnie może zaoferować wyższe zyski lub wyższe straty w krótszych okresach czasu niż porównywalnie mniej zmienne aktywa.
Smart kontrakty - klasyczne umowy pomiędzy dwoma stronami tworzone są na zasadzie przyczynowo-skutkowej, np. jeżeli powódź zaleje dom, to ubezpieczyciel wypłaci ubezpieczenie. Smart kontrakt przenosi taką umowę z formy papierowej do formy elektronicznej i co najważniejsze wypełnia się sam. W nawiązaniu do przykładu – jeżeli czujnik wyśle informację o zalaniu, to automatycznie na konto poszkodowanego zostanie wpłacone ubezpieczenie. W ten sposób nie ma konieczności angażowania prawników, lub innych stron trzecich.
Tokenizacja - przeniesienie analogowej formy np. instrumentu finansowego na formę cyfrową i zapisanie informacji na jego temat oraz warunków jego posiadania w technologii blockchain, za pomocą smart kontraktu.
Współdzielone bazy danych - obecnie informacje przechowywane są na serwerach centralnej instytucji, która dba o ich bezpieczeństwo. Współdzielenie baz danych sprawia, że informacje w zaszyfrowanej formie znajdują się na serwerach wszystkich użytkowników, dzięki czemu ryzyko ich wykradzenia maleje do minimum.
NFT (non-fungible token) - Token niezbywalny (NFT) to token kryptowalutowy, który jest niepodzielny i unikalny. Jeden NFT nie może być wymieniony z innym NFT, a całość nie może być rozłożona na mniejsze części i wykorzystana. NFT oferują niezliczone możliwości tworzenia i handlu aktywami cyfrowymi - takimi jak oryginalne dzieła sztuki i zintegrowane z blockchainem gry kolekcjonerskie, takie jak WavesDucks. NFT są przydatne do udowadniania rzadkości i pochodzenia rzadkich aktywów, zarówno cyfrowych, jak i w świecie rzeczywistym.
FOMO - Skrót od “fear of missing out” – głównie wykorzystywany w trakcie najbardziej intensywne wzrostów na rynkach. FOMO może prowadzić do emocjonalnego handlu i podejmowania złych decyzji - jest to niebezpieczne, ponieważ z perspektywy czasu analiza wsteczna jest zawsze skuteczna, co może prowadzić do trywialnego żalu co do zysków, które można było osiągnąć, gdybyśmy tylko idealnie wyczuwali czas wszystkich swoich transakcji. Dobrym sposobem na zmniejszenie FOMO jest posiadanie strategii inwestycyjnej oraz mądre zarządzanie ryzykiem, zwłaszcza jeśli zakładasz, że aktywa, w które inwestujesz, będą rosły w wartości w dłuższym okresie. Jedną z popularnych opcji jest uśrednianie ceny zakupu (DCA), w której inwestujesz tę samą kwotę co tydzień lub miesiąc, nie martwiąc się o to, jak zachowuje się rynek.
FUD - Skrót od “fear, uncertainty, and doubt” (strach, niepewność i wątpliwości). Jest to klasyczna taktyka public relations i propagandy. Polega na wypaczeniu publicznego postrzegania produktu, technologii lub kandydata poprzez strategiczne wypuszczanie błędnych informacji mających na celu wywołanie negatywnej reakcji emocjonalnej.
Gene Amdahl, architekt komputerów mainframe i przedsiębiorca, jest często uznawany za popularyzatora tego terminu. W latach 80 użył go, aby opisać sposób, w jaki sprzedawcy IBM z tamtych czasów pracowali nad de-legitymizacją produktów konkurencji, przedstawiając je jako niewiarygodne i niegodne zaufania.
Na rynku krypto walut FUD często odnosi się do ogólnego sceptycyzmu wobec technologii (ze strony mediów lub analityków tradycyjnych finansów), ale pomysł ten może być również wykorzystywany przez zwolenników konkretnego tokena lub protokołu w celu rozbrojenia krytyki.
Co powinieneś zrobić w obliczu FUD? Przyjmij inny popularny akronim krypto walutowy i DYOR „Do your own research”.
HODL - to prawdopodobnie najbardziej rozpowszechniony fragment slangu krypto walutowego. Pierwotnie pochodzi z pijackiej literówki w temacie postu na forum Bitcoin z 2013 roku: “I AM HODLING”. (Powinno być “holding”).
HODL zwykle wymawiane jako “hoddle” - oznacza po prostu kupowanie i trzymanie przez długi czas, bez względu na to, co robi rynek. Fani Bitcoina nawet retroaktywnie przekształcili to w akronim, który oznacza “hold on for dear life”.
Sentyment szybko rozprzestrzenił się w całej społeczności Bitcoin i powstały niezliczone memy. Krypto doświadczyło wielu cykli byka i niedźwiedzia, ale jak dotąd przynajmniej HODL był dobrą radą - z Bitcoinem wyłaniającym się jako jeden z najlepiej radzących sobie aktywów ostatniej dekady. (Jak wspomniano w powyższym wpisie na temat FOMO, jednym z dobrych sposobów na HODL jest DCA).
Whale – Najwięksi posiadacze krypto walut są znani jako wieloryby. W przypadku Bitcoina, każdy kto posiada więcej niż 1000 BTC jest ogólnie uważany za wieloryba. W przeciwieństwie do zdecydowanej większości traderów krypto walutowych, wieloryby mają potencjał, aby poruszyć rynki swoimi transakcjami. W połowie maja 2021 roku, 100 największych adresów Bitcoin (z ponad 800000 aktywnych adresów) posiadało ponad 20 procent wszystkich BTC
Pump and dump - Skoordynowane wydarzenie mające na celu sztuczne zawyżenie ceny aktywów i spieniężenie ich, zanim spadną z powrotem poziomy poniżej kolektywnego zakupu. Krypto waluty o mniejszej kapitalizacji rynkowej są szczególnie podatne na schematy “pump and dump”. Grupa traderów będzie współpracować w celu podniesienia ceny konkretnego altcoina o małej kapitalizacji. W miarę wzrostu cen, uczestnicy schematu będą promować tę okazję na Twitterze, Reddicie, Discordzie, Facebooku, w komentarzach na YouTube i w innych miejscach, przyciągając więcej inwestorów i jeszcze bardziej podnosząc cenę. Kiedy aktywa osiągną swoją wartość docelową, pierwotna grupa wypłaci pieniądze - zgarniając duże zyski i pozostawiając resztę inwestorów ze stratą, gdy token nagle utraci płynność.
Oracle - w dosłownym tłumaczeniu: “Wyrocznia”. Usługa, która zapytuje i przekazuje dane poza łańcuchem do inteligentnych kontraktów na blockchainie. Wyrocznia blockchain może dostarczać dane z czujników, informacje o cenach, takie jak notowania giełdowe lub jakiś wynik (gra, wybory itp.). Może również stanowić pomost pomiędzy innymi blockchainami, a także systemami informatycznymi w przedsiębiorstwie.
Scentralizowana wyrocznia zapytuje o jedno źródło danych i jest mniej niezawodna niż zdecentralizowana usługa, która uzyskuje dane z wielu źródeł.
Liquidity Pool - Pula płynności to zgromadzona przez wielu niezależnych inwestorów pula kryptowalut lub tokenów zamkniętych w inteligentnym kontrakcie, który jest używany do ułatwiania transakcji między aktywami na zdecentralizowanej giełdzie (DEX). Zamiast tradycyjnych rynków kupujących i sprzedających, wiele zdecentralizowanych platform finansowych (DeFi) wykorzystuje zautomatyzowanych animatorów rynku (AMM), którzy umożliwiają obrót aktywami cyfrowymi w sposób automatyczny i bez zezwoleń dzięki wykorzystaniu puli płynności.
Automatic Market Maker (AMM) - Zautomatyzowany animator rynku to w pełni zautomatyzowana, zdecentralizowana giełda, na której transakcje zawierane są w oparciu o pulę tokenów zwaną pulą płynności. Algorytm reguluje wartości i ceny tokenów w puli płynności. Ponieważ AMM nie opierają się na aktywnym rynku kupujących i sprzedających, transakcje mogą mieć miejsce w dowolnym momencie. Najpopularniejsze AMM to Uniswap, Curve i Balancer. AMM w łańcuchu Waves to SwopFi i PuzzleSwap
Stake, staking - stejkowanie / stakowanie to proces, w którym użytkownik sieci blockchain “stawia” lub blokuje swoje aktywa kryptowalutowe w sieci jako część mechanizmu konsensusu, zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo i funkcjonalność łańcucha. Stakowane aktywa są zwykle przechowywane w węźle walidatora lub portfelu kryptowalutowym, a w celu zachęcenia do stakowania większość projektów nagradza posiadaczy stakowanych tokenów annualizowanymi zwrotami finansowymi, które są zwykle wypłacane regularnie. Stakowanie jest podstawową cechą protokołów blockchain Proof-of-Stake (PoS), a każdy projekt blockchain, który zawiera funkcję stakowania, ma własną politykę dotyczącą wymogów stakowania i ograniczeń wypłaty.
Zaproponuj zmiany porzez portal GitHub lub skontaktuj się pisząc na email lub Telegram.